Modern iş hayatında çalışanlar arasında stres, rekabet ve yüksek performans beklentileri kaçınılmazdır. Ancak bu yoğun ortamın ötesinde çalışanların karşılaştığı en ciddi sorunlardan biri de mobbing. Mobbing, bir çalışana sistematik şekilde psikolojik baskı uygulanması, dışlanması ya da küçük düşürülmesi anlamına gelir. Çoğu zaman fark edilmesi zor olan bu davranış, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde büyük zararlara yol açar.
Mobbing Nedir?
İş yerinde mobbing, bir veya birden fazla kişinin belirli bir çalışana sürekli olarak olumsuz ve düşmanca tavırlar göstermesidir. Bunlar arasında arkadan konuşmak, mağduru izole etmek, işini baltalamak ve sözlü veya sözsüz saldırganlık göstermek gibi farklı eylemleri içerebilir. Mobbingin amacı, hedef alınan kişiyi küçük düşürmek, itibarsızlaştırmak ve nihayetinde görevinden veya kurumdan uzaklaştırmaktır.
Zorbalık vakalarından farklı olarak mobbing, birden fazla kişinin mağduru sindirmek ve duygusal olarak zarar vermek için sürekli ve kolektif bir çabasıdır. Genellikle rekabet, kıskançlık veya anlaşmazlıklar gibi temel sorunlardan kaynaklanır.
Mobbingin Belirtileri
Mobbinge maruz kalan kişilerde şu işaretler görülebilir:
- En küçük hatada, hatta hata yapılmasa bile sürekli eleştirilmek ya da hatalıymış gibi gösterilmek
- Toplantılardan veya ekip çalışmalarından dışlanmak
- Diğer çalışanlarla iletişimin bozulması için türlü engeller çıkarılması
- Başarıların küçümsenmesi veya değersizleştirilmesi
- Sürekli baskı altında tutulmak ve psikolojik yıldırmaya maruz kalmak
- Başkalarının yanında azarlanmak veya benzer rencide edici hareketlerde bulunulması
Bu davranışlar uzun vadede çalışanlarda stres, kaygı, özgüven kaybı ve hatta tükenmişlik sendromuna yol açabilir.
Mobbingin Çalışan ve Kurum Üzerindeki Etkileri
Çalışan üzerindeki etkileri:
- Motivasyon kaybı
- Psikolojik sorunlar
- Verimlilikte düşüş
Kurum üzerindeki etkileri:
- Çalışan devir hızının artması
- Kurumsal imajın zedelenmesi
- Hukuki süreçler
Mobbing, yalnızca bireyi değil, tüm kurum kültürünü ve imajını zedeleyen ciddi bir problemdir.
Mobbingle Başa Çıkma İçin Bazı Yöntemleri
- Yaşanan olayları tarih, yer ve detaylarıyla belgeleyin.
- İş yerinde veya dışında güvendiğiniz kişilerle durumu paylaşarak psikolojik destek alın.
- Kurum içerisindeki yetkili mercilere başvurun.
- Psikolojik danışmanlık veya hukuki destek gibi profesyonel destek alın.
- Gerekirse ilgili kurumlara şikâyette bulunun.
- Son çare olarak, bu duruma katlanmaya değer mi diye kendinize sorun. Bazen farklı bir iş yerine geçmek en sağlıklı çözüm olabilir.
Kurumların Sorumluluğu
Mobbingle mücadelede en büyük sorumluluk kurumlara düşmektedir. Açık iletişimi destekleyen, adil bir iş ortamı sunan ve çalışan haklarını gözeten kurumlar hem çalışan bağlılığını artırır hem de mobbing riskini en aza indirir.
Sonuç
İş yerinde mobbing, sessiz ama yıkıcı bir tehdittir. Çalışanların farkındalığı, kurumların duyarlılığı ve açık iletişim kültürü, mobbingle mücadelede en etkili araçlardır. Unutulmamalıdır ki sağlıklı bir iş ortamı, hem bireylerin hem de kurumların sürdürülebilir başarısı için vazgeçilmezdir.
Ayrıca bu duruma maruz kalan herkes bilmelidir ki yaşanan bu olumsuzluklar küçümsenecek şeyler değildir. Hak ettiğiniz değerin ve saygının gösterilmesini istemek sizin en doğal hakkınızdır.
